Τα ήθη και τα έθιμα ενός τόπου είναι μέρος της ταυτότητας του, που το διακρίνουν ανάμεσα σε άλλα. Η Εύβοια, όπως πολλά μέρη στην Ελλάδα διαθέτει πολλά χωριά με πλούσια ιστορία χιλιάδων χρόνων και πολλά έθιμα τους αναβιώνονται ακόμα και σήμερα. Εναλλακτικά, δήμοι και πολιτιστικοί φορείς διοργανώνουν εκδηλώσεις που λατρεύονται από το κοινό, με το αποτέλεσμα να μετατρέπονται σε έθιμα που κάθε χρόνο επαναλαμβάνονται.
Διαλέξαμε τα πιο δημοφιλή και σας τα παρουσιάζουμε :
ΤΑ ΦΑΝΑΡΑΚΙΑ : ΑΓΙΟΣ ΑΙΔΗΨΟΥ
Κάθε Κυριακή του Πάσχα γίνεται αναβίωση σε ένα έθιμο που οι ρίζες του κρατούν από πολύ παλιά, αυτό του καψίματος του Ιούδα στην πλατεία του Αγίου. Παλαιότερα, κάθε γειτονιά έφτιαχνε το δικό της αερόστατο,που το ελευθέρωνε στη διάρκεια της μεγάλης εβδομάδας, ενώ παρέες με ενήλικες και παιδιά κατασκεύαζαν αερόστατα με χρωματιστές κόλλες χαρτιού και αλευρόκολλα. Συνήθως τα παιδιά, έφτιαχναν αερόστατα με 4 κόλλες χαρτί, οι μεγαλύτεροι με 8 και τα πιο μεγάλα ήταν με 24 ή 48 κόλλες. Συνήθως πάνω στα αερόστατα είχαν διακριτικά του χωριού .Ένα τέτοιο μεγάλο αερόστατο έφτασε κάποτε στο Γαρδίκι, αφού πέρασε τον Ευβοϊκό κόλπο. Οι κάτοικοι του εκεί χωριού ενημέρωσαν τους Αγιώτες ότι το αερόστατο τους έφτασε στο Γαρδίκι αφού διάβασαν την επιγραφή Άγιος.Τα τελευταία χρόνια τα αερόστατα-φανάρια που κατασκευάζονται, αλλά και παρά πολλά φαναράκια αφήνονται το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα στον Άγιο προσφέροντας ένα μοναδικό θέαμα.
ΒΑΡΚΑΡΟΛΕΣ : ΑΜΑΡΥΝΘΟΣ
Φαντασμαγορικό έθιμο της Αμαρύνθου με τους βαρκάρηδες να τραγουδούν και χιλιάδες κόσμο να απαθανατίζει τις στιγμές. Η καθιερωμένη πλέον εκδήλωση πλησιάζει μία δεκαετία, έχοντας θεσπιστεί στον τόπο σαν ένα σύγχρονο έθιμο. Καΐκια και βάρκες που έπλεαν στο λιμάνι της Αμαρύνθου φωτίζουν θάλασσα και ουρανό με βεγγαλικά, πυροτεχνήματα, δάδες, ιπτάμενα φανάρια, φωτιζόμενα νούφαρα και πλασιώνουν την πόλη με νησιώτικα και παραδοσιακά τραγούδια!
ΤΟ ΣΤΙΦΑΔΟ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ : ΟΞΥΛΙΘΟΣ
Την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου, νέοι και νέες του χωριού, μαζεύονται στον ειδικό χώρο, όπου έχουν στηθεί μεγάλα καζάνια και αρχίζουν την προετοιμασία του φαγητού. Όλο το βράδυ το φαγητό βράζει σε σιγανή φωτιά από ξύλα, ενώ οι πιο ηλικιωμένοι κάτοικοι δίνουν οδηγίες στους νεότερους. Ανήμερα της Παναγίας το φαγητό ευλογείται από τον Μητροπολίτη Κύμης μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας και μοιράζεται σε όλους τους προσκυνητές. Tην περίοδο της Κατοχής, ο κόσμος δεν είχε κρέας και το πανηγύρι γινόταν με λαχανικά της εποχής. Το βράδυ στην κεντρική πλατεία του χωριού στήνεται μεγάλο λαϊκό πανηγύρι, με τα καζάνια πολλές φορές να ξεπερνούν τα 170. (Το ίδιο παλαιό έθιμο τηρείται στους Καλημεριάνους και στην Ποταμία).
ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΠΙΠΕΡΙΑΣ : ΒΟΡΕΙΑ ΕΥΒΟΙΑ Η ‘Πιπεριά’, πανάρχαιο έθιμο της Πρωτομαγιάς. Χαρακτηριστικό του εθίμου είναι τα ιδιαίτερα ‘πιπεράτα’ τραγούδια που αφορούν τις σχέσεις των φύλων. Το έθιμο ξεκίνησε προ αμνημονεύτων χρόνων στα χωριά της Β. Εύβοιας (Αγια άννα, Ροβιές, Κερασιά). Το έθιμο λέγεται ότι γινόταν από παλιά ως μια συλλογική λαϊκή ευχή να πάνε καλά οι σοδειές, αλλά και να φέρει χαρές η άνοιξη. Το δρώμενο της «Πιπεριάς» αφορά, δηλαδή, την επίκληση των αγροτικών κοινοτήτων προς τις φυσικές δυνάμεις για να βρέξει και να καρπίσουν οι καλλιέργειές τους. Στη συγκεκριμένη περιοχή, καθώς επίσης και στο χωριό Λυχάδα, το δρώμενο της «Πιπεριάς» διαδραματίζεται ως εξής:
Τα χαράματα της Πρωτομαγιάς, ντύνουν έναν άντρα του χωριού ‘Πίπερο’ . Του βάζουν σε όλο το σώμα του φτέρες, τόσες πολλές που να τον σκεπάσουν ολόκληρο και του κρεμάνε κι ένα κουδούνι. Ξεκινάει μπροστά ο μεταμφιεσμένος άντρα και τον ακολουθεί κι ένας άλλος συγχωριανός, που βαστάει ένα τσαπί, ακουμπισμένο στην πλάτη του, αυτός είναι ο «Γεωργός». Πίσω τους ακολουθούν και άλλοι συγχωριανοί. Μπροστά οι δύο πρωταγωνιστές και πίσω όλοι οι άλλοι γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι σε όλο το χωριό και τραγουδάνε το συγκεκριμένο αγερμικό τραγούδι για να καλοπιάσουν το Θεό και να βρέξει.
