Η ονομασία “βασιλικός πολτός” δόθηκε το 1788 από τον διάσημο Ελβετό ζωολόγο François Huber και προέρχεται από το γεγονός ότι οι προνύμφες που προορίζονται να γίνουν βασίλισσες, καθώς επίσης και οι ενήλικες βασίλισσες, τρέφονται αποκλειστικά με μεγάλη ποσότητα από την τροφή αυτή. Συνήθως χορηγείται άμεσα στη βασίλισσα ή στην προνύμφη απ’ ευθείας καθώς εκκρίνεται. Δεν αποθηκεύεται στην κυψέλη και συνεπώς δεν αποτελεί ένα παραδοσιακό μελισσοκομικό προϊόν. Η μόνη θέση στην οποία η συγκομιδή του είναι εφικτή είναι κατά τη διάρκεια διατροφής της βασίλισσας, στις προνύμφες που προορίζονται να γίνουν βασίλισσες, οι οποίες ταΐζονται με αφθονία βασιλικού πολτού. Η προνύμφη δε μπορεί να καταναλώσει την τροφή τόσο γρήγορα όσο της παρέχεται και ο βασιλικός πολτός συσσωρεύεται στα βασιλικά κελιά.

Το χρώμα του βασιλικού πολτού έχει μεγάλη σημασία γιατί αποτελεί δείκτη της φρεσκάδας και της καταλληλότητάς του. Ο φρέσκος βασιλικός πολτός έχει λαμπερό λευκό χρώμα. Όταν όμως έρθει σε επαφή με τον αέρα ή εκτεθεί στο φως, το χρώμα του μεταβάλλεται σε ανοικτό κίτρινο και σκούρο γκρι. Η μεταβολή αυτή οφείλεται σε ένζυμα τα οποία οξειδώνουν κάποιες ουσίες του βασιλικού πολτού και τον καταστρέφουν. Η υφή του είναι ζελατινώδης παχύρευστη, αλλά με την πάροδο του χρόνου μεταβάλλεται σε συμπαγή. Το αυξανόμενο ιξώδες φαίνεται να σχετίζεται με μία αύξηση των αδιάλυτων στο νερό αζωτούχων ενώσεων, μαζί με μία μείωση των διαλυτών ελεύθερων αμινοξέων. Αυτές οι αλλαγές προφανώς οφείλονται σε συνεχείς ενζυματικές δραστηριότητες και στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των λιπιδίων και των πρωτεϊνών. Χαρακτηρίζεται από ελαφρύ δριμύ άρωμα και όξινη γεύση που οφείλεται στο πολύ χαμηλό pH (3,5-4,5). Η πυκνότητά του είναι περίπου 1,1gr/cm³ και είναι μερικώς διαλυτός στο νερό.

Η μεγάλη θρεπτική αξία και οι βιολογικές ιδιότητες του βασιλικού πολτού οφείλονται στην ειδική σύνθεσή του. Τα κύρια συστατικά είναι νερό, πρωτεΐνες, σάκχαρα, λιπίδια και μεταλλικά άλατα. Το μεγάλο εύρος των αναλυτικών τιμών του βασιλικού πολτού οφείλεται σε διάφορους παράγοντες οι κυριότεροι των οποίων είναι η περιοχή συλλογής, η διαφορετική χλωρίδα, η φυλή των μελισσών, η ηλικία της προνύμφης από την οποία συλλέγεται, οι συνθήκες διατήρησής του, η παλαίωση του προϊόντος, η αναλυτική μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για τον προσδιορισμό των συστατικών του. Οι διαφορές αυτές όμως δεν είναι σημαντικές και συνεπώς η σύνθεσή του μπορεί να θεωρηθεί ότι παραμένει σχετικά σταθερή.

Το νερό αποτελεί τα 2/3 του φρέσκου βασιλικού πολτού. Από τις αζωτούχες ενώσεις, οι πρωτεΐνες καταλαμβάνουν ποσοστό 73,9 %. Όλα τα απαραίτητα αμινοξέα για τον άνθρωπο είναι παρόντα σε επαρκείς αναλογίες. Σε σύνολο 29 αμινοξέων που έχουν ταυτοποιηθεί, τα πιο σημαντικά είναι το ασπαρτικό και το γλουταμινικό οξύ. Τα σάκχαρα αποτελούνται κυρίως από φρουκτόζη και γλυκόζη σε σχετικά σταθερή αναλογία, όμοια με αυτή του μελιού. Σε πολλές περιπτώσεις η φρουκτόζη και γλυκόζη μαζί αποτελούν το 90% των συνολικών σακχάρων. Η αναλογία λιπιδίων είναι ένα σπουδαίο και πολύ ενδιαφέρον χαρακτηριστικό του βασιλικού πολτού. Τα λιπίδια αποτελούνται κυρίως από λιπαρά οξέα με ασυνήθιστη και σπάνια δομή, μεταξύ των οποίων το κυριότερο είναι το υδροξυτρανσδεκενοϊκό οξύ, το οποίο έχει αντιβακτηριδιακές και μυκητοκτόνες ιδιότητες. Τα κυριότερα μεταλλικά στοιχεία που περιέχει είναι κάλιο, ασβέστιο, νάτριο, ψευδάργυρος, σίδηρος, χαλκός και μαγγάνιο, με μία ισχυρή επικράτηση του καλίου, σε μικρότερες όμως συγκεντρώσεις από ότι στη γύρη.

Χαρακτηριστικό για το βασιλικό πολτό είναι και η περιεκτικότητά του στις βιταμίνες Β1, Β2, Β3, Β4, Β5, Β6, Β7, Β8, Β9, Β12 και σε μικρότερες ποσότητες C, D, A και Ε. Το παντοθενικό οξύ (Β5) παίζει μεγάλο ρόλο στο μεταβολισμό των προνυμφών που βρίσκονται στην ανάπτυξη. Επίσης περιέχει και μία αναλογία ενεργών ουσιών, όπως η ακετυλοχολίνη που βρίσκεται σε ποσότητα πάνω από 1 mg/g και η οποία έχει αγγειοδιασταλτικές ιδιότητες, χρήσιμες για τη θεραπεία κυκλοφορικών διαταραχών που απαντώνται σε ηλικιωμένα άτομα. Επιπλέον έχει επίδραση και στο νευρικό σύστημα επιτρέποντας τη μεταφορά νευρικών ταλαντώσεων από μία νευρική ίνα σε άλλη. Τέλος διεγείρει την έκκριση αδρεναλίνης.

Το μοναδικό Μέλι Ελάτης Μαινάλου Βανίλια

Ένα προϊόν μοναδικό στον κόσμο, από την πιο σπάνια κατηγορία μελιού, παράγεται από τη ρητίνη στον κορμό του μαύρου έλατου, στις ψηλές κορυφές του Μαινάλου. Γνωστό για τη μικρή συγκέντρωση σακχάρων, δεν κρυσταλλώνει ποτέ και έχει ιδιαίτερη υφή και χρώμα. Είναι το μόνο με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης στην Ελλάδα χάρη στα ξεχωριστά χαρακτηριστικά του και η εξαγωγή του είναι πολύ δύσκολη και δαπανηρή γιατί απαιτείται η καταστροφή των κηρυθρών. Το μελίτωμα μοιάζει με υγρές σταγόνες ή με στερεή λευκόχρωμη μάζα (βανίλια). Η παραγωγή του διαρκεί από τα μέσα Μαΐου μέχρι και τα μέσα Ιουλίου.

Μέλι καστανιάς

Η καστανιά εκτός από τους θρεπτικούς της καρπούς συμβάλλει στην παραγωγή ενός αρκετά ξεχωριστού και πολύ δυναμωτικού μελιού. Κεχριμπαρένιο σκούρο χρώμα με έντονη και ωραία μυρωδιά θεωρείται ότι συμβάλλει στην καλή κυκλοφορία του αίματος και έχει επουλωτικές ιδιότητες.

Μέλι βελανιδιάς

Η βελανιδιά ή δρυς είναι δέντρο ψηλό και αιωνόβιο που βρίσκουμε σε πεδινές ή σε ορεινές περιοχές. Δίνει ένα πολύ σκούρο μέλι, σχεδόν μαύρο, υποτιμημένο για πολλά χρόνια που στις μέρες μας έχει βρει τη θέση του. Γοητεύει όλο και περισσότερο όσους αρέσκονται στις έντονες γεύσεις και αποτελεί ένα από τα πιο πλούσια σε ιχνοστοιχεία μέλια.

Μέλι ρεικιού

Η φθινοπωρινή ερείκη ή ξούρα ή σουσούρα λόγω της πληθώρας των λουλουδιών της δίνει μέλι αρωματικό, σκουρόχρωμο (λαδί βαθυπράσινο) αλλά και γύρη άφθονη που βοηθά τα ταλαιπωρημένα μελίσσια να αναπτυχθούν γρήγορα. Έντονη γεύση με μια ελαφριά πικρίλα. Περιέχει πυρίτιο, βόριο και βάριο.

Μέλι ακακίας

Το μέλι από ακακία είναι πολύ ανοιχτόχρωμο και έχει λεπτό αλλά ιδιαίτερο άρωμα και δροσερή γεύση. Σημειώνει μεγάλες πωλήσεις ανάμεσα στα μονοανθικά μέλια.

Μέλι τίλιου(φλαμουριάς)

Τα φύλλα του τίλιου, που συνήθως χρησιμοποιούνται σε βραδινά ροφήματα, παράγουν επίσης και ένα μέλι περιζήτητο, με χρώμα ανοιχτό κεχριμπαρένιο και άρωμα πολύ χαρακτηριστικό. Είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία (κάλιο, ασβέστιο και μαγνήσιο).

Μέλι από παλιούρι

Πρόκειται για ένα αυτοφυές πολυετές φυτό που αν ο καιρός το ευνοήσει, τα μικρά κίτρινα άνθη του δίνουν άφθονο μέλι και γύρη. Είναι ανοιχτόχρωμο και έχει έντονη γεύση.

Μέλι βάτων

Σύμβολο της άγριας φύσης, τα βάτα παράγουν θαυμάσιους καρπούς και δίνουν ένα ιδιαίτερα λεπτό μέλι.

Μέλι τριφυλλιού

Το μέλι από τριφύλλι και κυρίως του αγριοτρίφυλλου είναι από τα σπάνια μονοανθικά μέλια. Ανοιχτόχρωμο με πολύ ευχάριστη και λεπτή γεύση που μένει στο στόμα. Πιστεύεται ότι ευνοεί τον καλό ύπνο.

Μέλι από κουμαριά

Έχει ιδιόμορφη πικρόγλυκη γεύση και κρυσταλλώνει γρήγορα.Περιέχει την ουσία Arbutin η οποία καθαρίζει το αίμα και ρυθμίζει το επίπεδο της χοληστερίνης.Έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα και είναι καλό και για διαβητικούς. Αυτό που το κάνει ακόμα πιο σπουδαίο, σύμφωνα με την Ιπποκράτεια θεραπευτική είναι η φαρμακευτική του ιδιότητα, λόγω της κουμαρίνης, την οποία περιέχει που χρησιμοποιείται ως αντιπηκτικό του αίματος και βοηθά στις θρομβώσεις. Ο Ιπποκράτης και ο Διοσκουρίδης το χρησιμοποιούσαν θεραπευτικά ως τονωτικό για τους εξασθενισμένους οργανισμούς, για την αντιμετώπιση φλεγμονών και άλλων παθήσεων των ουροφόρων οδών.

Μέλι ευκαλύπτου

Όταν τα φύλλα του ευκαλύπτου συνδυάζονται με το μέλι βοηθούν στο αναπνευστικό, έχουν αντιμικροβιακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, χρησιμοποιούνται για την επούλωση πληγών, για έλκη, εγκαύματα, κοψίματα. Έχει ξεχωριστό άρωμα και γεύση, που το κάνουν πολύ ιδιαίτερο.

Μέλι από πολύκομπο

Σκουρόχρωμο, σχεδόν μαύρο μέλι, που κρυσταλλώνει γρήγορα και παράγεται από τα άνθη του φυτού πολύκομπο, ενός μικρού άγριου φυτού που φυτρώνει παντού, κυρίως σε καλαμιές. Έχει έντονη οσμή και αρκετά γλυκιά γεύση. Είναι το πλουσιότερο σε ένζυμα ελληνικό είδος μελιού και έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε μεταλλικά άλατα, σίδηρο, φολικό οξύ. Γι’ αυτό και συνιστάται σε περιπτώσεις αναιμίας.

Μέλι δεντρολίβανου

Αρκετά ρευστό μέλι που έχει το χαρακτηριστικό άρωμα και τη γεύση του βοτάνου.

Μέλι φασκομηλιάς

Είναι η πρώτη παραγωγή της χρονιάς, γύρω στον Απρίλιο, μαζί με το μέλι πορτοκαλιάς. Έχει κίτρινο διάφανο χρώμα και γεύση λεπτή και πολύ ευχάριστη.

Μέλι πορτοκαλιάς

Το μέλι των εσπεριδοειδών σε συνδυασμό με το μέλι των άλλων οπωροφόρων αποτελεί το 25% της ελληνικής παραγωγής. Το μέλι που παράγεται από τα άνθη της πορτοκαλιάς είναι ιδιαίτερα αρωματικό και γευστικό. Μειονέκτημά του είναι πως όντας αρκετά ευαίσθητο, κρυσταλλώνει μέσα σε λίγους μόνο μήνες από την παραγωγή του. Είναι έντονα ανοιχτόχρωμο, μετατρέπεται σε ασπριδερό μετά την κρυστάλλωση του. Τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του αρέσουν ιδιαίτερα. Είναι πλούσιο σε εσπεριδίνη, μια φλαβονική γλυκοζιδίνη, η οποία έχει πλούσια αντιοξειδωτική δράση.

Μέλι ηλιάνθου

Ανοιχτόχρωμο μέλι, το οποίο κρυσταλλώνει σε 1-2 μήνες. Στην κρυσταλλική του μορφή είναι κιτρινωπό. Είναι πλούσιο σε πολυφαινόλες, με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.

Βαμβακόμελο

Ανοιχτόχρωμο μέλι που μετατρέπεται σε ασπριδερό μετά την κρυστάλλωση, που γίνεται σε 1-3 μήνες. Έχει την υψηλότερη βακτηριοκτόνο δράση, αφού είναι το πλουσιότερο μέλι σε υπεροξείδιο του υδρογόνου. Προσφέρεται επίσης για αναμίξεις με βασιλικό πολτό, κρέμες ομορφιάς και καλλυντικά. Ερευνητική εργασία που έγινε από το Εργαστήριο Μελισσοκομίας Σηροτροφίας του Α.Π.Θ. σε μεγάλο αριθμό δειγμάτων μελιού από βαμβάκι, έδειξε ότι το συγκεκριμένο μέλι είναι καθαρό και δεν επιβαρύνεται από τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στους ψεκασμούς. Οι μέλισσες όταν συλλέγουν επιβαρυμένο νέκταρ από φυτοπροστατευτικές ουσίες, είτε πεθαίνουν στον αγρό, είτε δεν γίνονται δεκτές στην κυψέλη τους και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, το μέλι να παραμείνει καθαρό και ασφαλές για τον καταναλωτή.

Χαρουπόμελο

Ένα σιρόπι από τον καρπό της χαρουπιάς (ξυλοκέρατο), αγνό προϊόν υγιεινής διατροφής, πλούσιο σε ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο, μαγνήσιο, πρωτεΐνες, βιταμίνες του συμπλέγματος βιταμινών Β, βιταμίνες Α, D. Η θερμιδική του αξία είναι εξαιρετικά χαμηλή. Ο καρπός της χαρουπιάς έχει υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα, φυτικές ίνες (κυρίως γαλακτομανάνες), ασβέστιο και βιταμίνες Β1 και Β2. Το χαρουπόμελο είναι ευρέως αναγνωρισμένο για τις καταπραϋντικές και θεραπευτικές του ιδιότητες. Διευκολύνει την διαδικασία της πέψης και βοηθά στην ομαλή λειτουργία του εντέρου.